چرم مصنوعی امروزه تبدیل به ماده ای شده است که جایگزینی برای چرم واقعی باشد.این محصول تماما در کارخانه ساخته و پرداخته میشود .در ابعاد و اندازه های گوناگون و ضخامت ها و گرماژهای متنوع تولید میشود. چرم مصنوعی را میتوان بر اساس مدل های ساده و طرحدار از هم تفکیک کرد. هم چنین ازنظر دوام و کیفیت شان کلاس بندی کرد. امروز این مواد بسیار فراگیر شده اند و بخش اعظمی از بازار تولیدات وابسته و یا منسوب به چرم را مثل کیف ، کفش ، لباس و کاپشن های چرمی ، مبلمان و … در بر گرفته است .
اما سوالی که پیش می آید این است که چرا چنین محصولی که بر گرفته از مواد شیمیایی و پتروشیمی میباشد اینگونه توانسته برای خود بازار بزرگی به اندازه و حتی بیشتر از چرم واقعی ایجاد کند که در این باره نظرات بسیار متنوع میباشد که در اینجا شرح و بسط میدهیم.
- محدودیت های اندازه : یکی از دلایل فراگیری تولید و استفاده از این محصول در صنایع مختلف محدودیت اندازه چرم است. به عنوان مثال به علت محدودیت های ابعادی چرم و نیاز داشتن به متراژ بزرگ ،یک دست و بدون دوخت و وصله کردن که با چرم مقدور نیست با چرم مصنوعی مهیا میشود. گاهی پیش می آید که در فراوری چرم قسمتی از پوسته ی ان نازک تر از قسمتی دیگر است و یا بخشی از آن خط و خال بیشتری نسبت به جای دیگری دارد و همین موضوع موجب میشود اینگونه چرم ها را در هر شاخه و برای هر محصولی استفاده نکرد چرا که به کیفیت استانداردی که مورد استقبال مصرف کننده باشد نمیرسد.
- نگاه اخلاقی : خیلی ها که مخالف کشتن حیوانات و استفاده از گوشت و پوست آن ها هستند نیز از محصولات تولید شده با چرم مصنوعی استقبال میکنند.همانطور که عده کثیری امروز به دلیل مخالفت با کشتار حیوانات گیاهخوارند و از خوردن گوشت ممانعت میکنند از سوی دیگر از پوست و محصولاتی که از حیوانات گرفته شده هم استفاده نمیکنند.این قشر نیازهای خود را به محصولات ساخته شده از چرم با چرم مصنوعی پاسخ میدهند.
- قیمت بالای چرم طبیعی : محصولات تولید شده با چرم طبیعی به دلیل فرآوری و همچنین فرایند تولیدی که دارند گران تر از چرم های مصنوعی هستند.حتی گران ترین و مرغوب ترین چرم های مصنوعی که دوام و ماندگاری آن ها با چرم رقابت میکند و تنها استادکاران چرم متوجه مصنوعی بودن آن میشوند هم باز از چرم واقعی به طور قابل توجهی ارزان تر است. از سویی چون چرم ابعاد متفاوتی دارد و برای برخی تولیدات بخشی از آن بریده شده و دیگر برای کاری قابل استفاده نیست هزینه ی تمام شده محصول تولید شده از چرم طبیعی را بیشتر میکند و از طرفی چون چرم طبیعی دارای خصوصیات خود میباشد کار با آن بدست استادکاران چرم کمی زمان بر و وابسته به فنون و فوت کوزه گری استادکار است و همین موضوع هم قیمت کار و دستمزد کار با آن را بیشتر میکند و اینگونه میشود که محصول نهایی تولیده شده با چرم طبیعی قیمت قابل توجهی دارد و هر قشری با هر بودجه ایی قادر به خرید همیشگی محصولات چرمی نیست و اگر به دنبال تنوع در سبک زندگی باشد بودجه ی بالایی را میبایست برای محصولات تولید شده از چرم طبیعی پرداخت کند .
- برآورده کردن نیازهای بیشتر : امروزه تولیداتی که به گونه ایی با چرم سروکار داشته، افزایش یافته است. رفاه اجتماعی نسبی که داشتن مثلا مبلمان را در خانه هر قشری لازم کرده ، موجب افزایش نیاز بازار به انواع مبلمان ها، صندلی ها و نشیمن ها شده است و برای اینکه هر قشری با هر سبک زندگی و هر مقدار بودجه بتواند این نیاز را برآورده سازد طیف گسترده ایی از چرم های مصنوعی با صدها رنگ و طرح به کمک تولید کنندگان آمده تا بتواند پاسخگوی هر سلیقه و هر بودجه ایی باشند.
افزایش رفاه نسبی در جامعه و درنتیجه همچنین افزایش تقاضای مصرف کننده برای خرید و همچنین ایجاد شاخه های جدید برای تولیدات وابسته به چرم مثل صنعت خودرو نیاز به محصولی با سرعت تولید بالا و جایگزینی چرم به دلایل بیان شده را می طلبید.تولیداتی همچون لوازم جانبی خودرو، ملزومات شیک کردن فضای داخلی خودرو ها و یا به اصطلاح تیون کردن خودرو، انواع مبلمان های خانگی و اداری ، انواع لباس ها، کت ها و پالتو هایی که قبلا با چرم بوده، هزاران مدل کیف های زنانه و مردانه برای پاسخ به تنوع طلبی خریداران به داشتن چندین مدل کیف ، چند مدل لباس و… همه و همه دلایلی ست که حضور و جود چنین محصولی را قطعی کرده و بازار بزرگی را که به وجود امده ،سیراب کرده است.
- گرماژ چرم : خیلی موقع ها تکنیک های فرآوری در چرم و موارد استفاده از آن موجب میشود که محصول نهای با توجه به چرم بکار رفته سنگین باشد و از نظر عملکردی نتواند رضایت مصرف کننده را به همراه داشته باشد. کیف و یا کاپشن های چرمی که از چرم خالص تهیه شده اند ممکن است موجب خستگی بدن بعد از استفاده از آن ها شوند و همین موضوع هم در مصرف چرم مصنوعی تاثیر گذار است چرا که نسبت به چرم سبک تر بوده و میتواند پاسخگو باشد.
چالش های استفاده و تولید چرم مصنوعی
تولید چرم مصنوعیبه تازگی تکامل یافته است به طوری که یک پوشش بر روی پوسته ی رویی آن که ترکیب پلیمری مصنوعی است قرار می گیرد. چرم های مصنوعی در گذشته سمی بوده و برای اکوسیستم و محیط طبیعی بسیار مضرر بودند. امروز با ابداع پوست مصنوعی که از پلاستیک ساخته میشود آن ها را با طبیعت سازگار کرده اند . گرچه در این محصولات همچنان رد مشتقات نفتی دیده میشود و تا حدودی ضررهای آن پابرجاست ولی هر روز با پیشرفت علمی و اصلاح روند تولید آن ها سعی بر دوام بیشتر و در عین حال داشتن ضرر کمتر برای طبیعت کوشش میشود.
این پوست ها اغلب در لباس و پارچه استفاده می شود. چرم های مصنوعی تحت نام های بسیاری از جمله چرم خالص و یا چرم مصنوعی ، چرم پی یو و یا چرم وگان عرضه میشوند و مدل هایی از چرم ها هستند که پشت پوسته ی آن مشابه پشت چرم بوده و تنوع آن همانند چرم به صورت های شبرو، جیر، ورنی و … میباشد.این چرم ها استفاده بسیاری در صنعت تولید کیف های زنانه و مردانه و کفش دارد.
انواع چرم های مصنوعی :
بر اساس ترکیبات موجود در تولید چرم مصنوعی میتوان آن ها را به چند دسته تقسیم کرد .
گاهی اوقات در توضیحات چرم های مصنوعی به عنوان پرورمریک (poromerics) اشاره می شود. پوست هایی مصنوعی که جایگزین های چرم طبیعی هستند . از یک پوشش پلاستیکی (معمولا یک پلی اورتان) در یک لایه پایه فیبری (معمولا پلی استر) است تشکیل شده اند.
اصطلاح پورومیک توسط کمپانی دوپونت (DuPont) به عنوان مشتق اصطلاحات میکروپروس و پلیمر ساخته شد.مدل دیگری از دسته ی تولیدات چرم های مصنوعی کورفام (Corfam) نام دارد که زیرمجموعه ایی از پرومریک بوده و در نمایشگاه سال 1963 در نمایشگاه کفش شیکاگو معرفی شد.مزایای عمده آن در برابر چرم طبیعی، دوام و براق بودنش است که می توان آن را به راحتی با یک پارچه مرطوب تمیز کرد. معایب آن عدم تنفس آن است که با پوشیدن و کمبود تنفس بدن عرق بیشتری ایجاد میشود. این کمپانی پس از صرف میلیون ها دلار بازاریابی محصول به تولید کنندگان کفش، آن را از بازار خارج کرد و در سال 1971 حقوق این محصول را به یک شرکت در لهستان فروخت.
Corfam امروزه در برخی از محصولات استفاده می شود، مثلا نوع خاصی از غلاف اسب سواری. کفش های آن نیز هنوز در حرفه های لباس پوشیدن هستند که در آن کفش های براق مطلوب هستند.
نوع دیگری از این چرم های مصنوعی که به عنوان پارچه (PU PVC Faux) نیز شناخته می شود برای برخی محبوبیت یافته است زیرا تکنولوژی هایی که برای ساخت آن استفاده می شود ضرر بسیار کمتری دارد و در مقایسه با چرم طبیعی قابل رقابت است در عین حال حفظ چرخه عمر نگهداری محصول بسیار بهتر است.
فراگیری چرم مصنوعی
امروزه جدیدترین پارچه های پلی اتیلن را نمی توان از چرم اصلی تشخیص داد و با توجه به پیشرفت آن ها در ظاهری شبیه به چرم و مزایایی که بیان شد بسیار مورد استقبال مصرف کننده ها قرار گرفته است.اما چرم مصنوعی جدا از موضوعاتی که بیان شد چه کرده است که اینگونه توانسته در قلب بازار نفوز کند و فاتح باشد.
پیشرفت های تکنولوژیکی برای مشابه ترین ظاهر به چرم طبیعی یکی از دلایل اصلی پیشرفت در توسعه چرم مصنوعی بوده است که انچنان پیشی گرفته که سخت است تفاوت بین دو محصول مصنوعی و طبیعی را پس از ارائه محصول نهایی مشخص کنید. انواع مختلفی از محصولات موجود هستند که با لاک های آبدار پوشش داده می شوند که احساس چرم واقعی را تشدید می کنند. علاوه بر این، پس از فرآوری های نوین که درآن به چرم مصنوعی طرح و ترکیب رنگی چرم را میدهند و با شستشو مواد را انعطاف پذیر تر می کنند، دیگر برای مصرف کننده و بیننده قابل تشخصی نیست که چرم واقعیست یا مصنوعی . Marvel یکی از کمپانی هایی است که پارچه چرمی PVC خود را با عطرهای چرمی تزئین می کند که باعث می شود تفاوت آن بسیار دشوار باشد!
سودمند بودن چرم مصنوعی مثل مقاومت در برابر خراش ها و لحاظ کردن پوشش های سازگار با محیط زیست که کمپانی Marvel را قادر می سازد تا دوامی به اندازه و حتی بیشتر از چرم طبیعی را برای مرفع کردن نیازهای مصرف کننده در برنامه نهایی تولید خود اضافه سازد. در مبلمان های اداری و خانگی ما از پارچه چرمی PVC بهره میگیریم که مطابق با چرم واقعی است. در صنعت تولید کفش نیز این چرم ها بکار میرود که استفاده و استقبال از آن بسیار بیشتر از چرم های طبیعی ست.
تالیف ، تحقیق و ترجمه از گروه طراحی و تولید بهل
